Young Adult i New Adult – geneza
Termin Young Adult funkcjonuje mniej-więcej od lat 60. Podobno był to efekt niepokoju bibliotekarzy z czasów obyczajowego rozluźnienia. Z jednej strony bali się podsuwać młodym czytelnikom skandalizujące książki, a z drugiej czasem mogli przeoczyć pozycje dedykowane właśnie młodzieży. W ten właśnie sposób powstała kategoria, obejmująca „bezpieczne” treści, które nie uniosą brwi żadnego czujnego rodzica. New Adult jest z kolei terminem ukutym w roku 2009, co czyni go jednym z najnowszych gatunków literackich książkowego świata. To próba odsiania z półki YA książek o nieco doroślejszym wydźwięku. Początkowo były to głównie lekkie romanse. Szybko jednak pojawiły się tam również pozycje eksperymentujące z różnymi estetykami literackimi.
Bohaterowie i bohaterki Young Adult i New Adult
Jedną z podstawowych różnic między tymi gatunkami literatury młodzieżowej jest wiek postaci. O ile strony książek Young Adult zapełniają głównie nastolatki (z gościnnym udziałem rodziców, nauczycieli, opiekunów), o tyle New Adult specjalizuje się w przygodach 18-25-latków (z marginesem rozciągającym się aż po młode duchem osoby trzydziestoletnie). Dzięki temu, że są starsi, zwykle spędzają czas w gronie rówieśników, a na ich relacje wpływają np. studia czy praca. „Loveless” Alice Oseman, czyli przygody świeżo upieczonej studentki, która stopniowo zaczyna poznawać swoją aseksualność, zanotujemy po stronie YA. Beach Read Emily Henry czyli historia miłosna z bohaterami, którzy stabilizują się w swojej dorosłości i posiadają już karierę zawodową, to NA.
Ogólna tematyka YA i NA
Nastolatki znajdują się w kluczowym dla ich rozwoju momencie - to czas, gdy kształtuje się ich tożsamość, poszukują swojego miejsca w świecie, pierwszy raz się zakochują. Testują też różne „doroślejsze” interakcje z rówieśnikami jak dotyk czy pocałunek. Razem ze zmieniającymi się potrzebami i rozumieniem samych siebie zmieniają się też ich relacje koleżeńskie i przyjacielskie. Jedną z obecnie najpopularniejszych książek gatunku jest powieść graficzna „Heartstopper” z bohaterami, którzy poznają się w szkole i tam w sobie zakochują.
New Adults są już dalej na osi dojrzałości. Wkraczają w świat na własnych zasadach - jako osoby pełnoletnie korzystają z dużo większej wolności niż ich młodociani odpowiednicy. Nadal znajdują się na drodze do samopoznania, ale mają więcej możliwości weryfikacji swoich przekonań w praktyce. No i nawiązują relacje seksualne - jak na przykład w „Red, White Royal Blue” Casey McQuiston, gdzie syn amerykańskiej prezydentki zakochuje się w księciu Walii, a fizyczna eksploracja ich uczuciowości nie wyczerpuje się na pocałunkach.
Zainteresował cię temat? Sprawdź nasze inne artykuły:
- To (nie) jest bajka. „Heartstopper” – recenzja
- Książki kryminalne dla młodzieży – wybór tytułów
- Dlaczego kochamy young adult?
Seks w Young Adult i New Adult
No właśnie! Seks to kategoria, która wywołuje najwięcej kontrowersji w dyskusjach o YA i NA. „Igrzyska śmierci” - jedna z klasycznych sag Young Adult - to książka pełna opisów przemocy. Tytułowe zawody opierają się na eliminacji współzawodników. Jeśli jednak chodzi o rozwijające się relacje romantyczne, bohaterowie… dużo się całują. I tyle. Część osób czytających i recenzujących wyczuwa brak naturalności w takim ominięciu. Argument, który najczęściej pojawia się przy próbie odbicia tych zarzutów, to troska o najmłodszych czytelników powieści YA, którzy mogą nie być gotowi na opisy aktywności seksualnych.
Inaczej jest w przypadku na przykład licznych powieści fantastycznych Sarah J. Mass. Pisarka także nie stroni od mroczniejszej tematyki, ale dodatkowo jej bohaterowie i bohaterki prowadzą życie erotyczne. Kategoria New Adult pozwala umieścić jej książki na osi pomiędzy literaturą młodzieżową a „dorosłą”, tworząc przestrzeń, w której mogą swobodnie funkcjonować.
New Adult i Young Adult - dla kogo?
Wprawdzie między gatunkami Young Adult i New Adult występują pewne podziały to nie znajdują one odzwierciedlenia w przypadku zróżnicowania grona czytelniczego. Ze względu na szeroką tematykę (od przygód fantasy przez naszpikowane seksem romanse po wzruszające historie o pierwszych miłościach) książki te trafiają do wielu grup odbiorców. I choć w zamyśle mogą być dedykowane konkretnym osobom, śmiało korzystajcie z nich zgodnie z tym, czego szukacie w literaturze.
Więcej artykułów znajdziesz na Empik Pasje w dziale Czytam.
Zdjęcie okładkowe: źródło: shutterstock.com
Komentarze (1)
Komentarze
Czytuję głównie YA o tematyce post apo jak Lauren De Stefano, Verónica Roth, Paulina Hendel ale kocham też Cassandre Clare, której mam wszystkie wydane w Polsce pozycje. Co z tego że zbliżam się do 40 ;)